Linux Kernel 5.10 LTS - grudzień 2020 roku

Linux 5.10 - Najważniejsza aktualizacja od lat 

Linux 5.10 ujrzał światło dzienne w połowie grudnia 2020 roku, dokładnie 13 czerwca 2020 roku. To jedno z najważniejszych wydań jądra czyli kernela w ostatnich latach, które przynosi wiele nowości i udoskonaleń a do tego ma bardzo duże znaczenie dla całej społeczności linuksowej. 

Jak wyliczył portal Phoronix, kompilacja 5.10 zawiera 704 tysięcy linijek nowego kodu oraz 419 tysięcy usuniętych. Nowa wersja wprowadza szerszą obsługę sprzętu Nvidii i Broadcom, w tym sterowników graficznych do Raspberry Pi 4, a także zgodność z wieloma nowymi procesorami i układami graficznymi. Torvalds łącznie zliczył prawie 14 000 zmian naniesionych przez około 1700 osób. Poprawki dotyczyły najróżniejszych aspektów - od współpracy Linuxa z chipami Nvidii dla autonomicznych samochodów po wsparcie kontrolerów z Nintendo Switch. Przez ostatnie dwa tygodnie pracy słynny inżynier oprogramowania musiał zająć się wdrożeniem około 1000 łatek. 

Linux 5.10 LTS – wydanie jądra na lata 

Linux 5.10 jest wydaniem o wydłużonym wsparciu (to tak zwany LTS) – na pomoc techniczną można liczyć aż do 2026 roku. Zwykle w takich przypadkach twórcy kernela skupiają się na poprawie stabilności, ale jeśli myślisz, że nie ma tu żadnych dużych nowości, to jesteś w błędzie. Linus Torvalds ze swoim zespołem postarał się o wiele naprawdę świetnych zmian i nowinek. Przede wszystkim jądro działa lepiej, szybciej i wydajniej niż kiedykolwiek wcześniej, a o to najbardziej chodzi w postępie technologicznym. Linux 5.10 będzie kolejną edycją jądra, które zostanie objęte długoterminowym wsparciem technicznym. Informację o wyborze tej kolejnej 21 już wersji LTS przekazał Greg Kroah-Hartman. Nastąpiło to w trakcie wirtualnego spotkania Open-Source Summit Europe. Obecnym wydaniem LTS Linuksa jest to z numerkiem 5.4, którą udostępniono w listopadzie 2019 roku. W przypadku Linux 5.4 LTS aktualizacje będą dostarczane do grudnia 2025 roku. 

Linux Kernel 4.10 - jądro na 2017 rok

Podkręcanie Nvidii, wirtualizacja GPU Intela i sprawniejszy zapis na USB

Zimowy, wydany na przedwiośniu Linux 4.10 wydany dnia 19 lutego 2017 zgodnie z harmonogramem – i tym razem po dużym, ale nieciekawym dla zwykłego użytkownika wydaniu 4.9 z 16 tysiącami usprawnień, dostajemy kernel, który przynosi dużo dobrego. Wciąż jeszcze nie ma nowego mechanizmu komunikacji międzyprocesowej, wciąż linuksowego kernela nie zbudujemy łatwo za pomocą kompilatora LLVM/Clang, ale lista nowości sprawia, że niejeden użytkownik distro ze starszymi wersjami jądra czyli kernela linuksowego rozejrzy się za repozytorium zawierającym wersję najnowszą. W dystrybucji Linux Rosa Fresh jak zawsze nowe jądro wejdzie w dojrzalszej podwersji, około Linux 4.10.5, jako że najlepsza dystrybucja linuksowa dba o stabilność, bezawarayjność i wydajność kolejnych jąder Linuksa. 

Grafika na jądrze Linux 4.10 

Przegląd nowości zaczynamy od tego co widać czyli od grafiki. Opensource’owy sterownik nouveau potrafi już podkręcać częstotliwości zegara dla wspieranych kart graficznych (NvBoost). Wciąż robi się to ręcznie, ale efekt jest wart uwagi – wydajność nouveau zaczęła zbliżać się do wydajności własnościowych sterowników Nvidii, przynajmniej na GeForce z serii 600 i 700. Na kartach z serii 900 jest trochę gorzej, a z najnowszą serią 1000 lepiej się nie irytować – wciąż nie ma dobrej sprzętowej akceleracji. To katastrofalna polityka firmy Nvidia, która do tej pory nie udostępniła deweloperom podpisanych obrazów firmware kart.

Oprócz tego należy wspomnieć o takich nowościach w nouveau jak wsparcie trybu atomicznego dla rozdzielczości ekranowych (ułatwiające konfigurację trybu graficznego), możliwość podłączenia wielu monitorów przez jedno złącze DisplayPort (MST), a nawet sterowanie diodami LED na karcie graficznej. 

Zmiany w sterowniku AMDGPU są tym razem skromniejsze. Ulepszono zarządzanie energią, ujawniono informacje o pracy wentylatora dla monitora sprzętowego, dodano wsparcie dla urządzeń wirtualnych i dodano wsparcie dla architektury Polaris 12.

Linux 4.6 - jądro na lato 2016

Linux 4.6 - nowe jądro systemu na lato 2016 

Bezpieczniej na 32 bitach, nowy system plików i lepsze oszczędzanie energii na Linuksie

W połowie maja 2016 roku kernel Linux 4.6 został wydany zgodnie z harmonogramem, mimo że w ostatniej chwili do Linusa Torvaldsa dotarły nowe niespodziewane łatki. Pod nazwą kodową „Charred Weasel” („zwęglona łasica”) kryje się sporo zmian, które czynią jądro Linuksa lepszym na wielu płaszczyznach. Zajrzyjmy do krótkiego przeglądu najważniejszych ulepszeń i usprawnień. Pomimo że tuż przed planowanym uwolnieniem jądra Linux 4.6 o kryptonimie "Charred Weasel" wprowadzanych zostało jeszcze kilka nieoczekiwanych poprawek, zostało ono wydane zgodnie z założonym harmonogramem (15 maja 2016) o czym poinformował Linus Torvalds. Kernel Linux 4.6 tradycyjnie jak w każdej wersji aktualizuje wiele sterowników, a także poprawia liczne błędy, ale poza tym wprowadza bezlik nowych funkcji. 

Najistotniejsze nowości w jądrze Linux 4.6:

- Poprawa w zarządzaniu energią na kilku różnych obszarach.

- Poprawa wydajności 3D w Raspberry Pi, dzięki optymalizacji sterowników DRM.

- Wsparcie wielu nowych procesorów ARM.

- Nowy system plików OrangeFS.

- Wsparcie laptopów Dell XPS 13 Skylake.

- Wsparcie protokołu USB 3.1 SuperSpeed Plus (SSP) oferującego szybkość transferu do 10Gbps.

- Wsparcie dla przestrzeni nazw CGroup.

- Wsparcie dla kluczy ochrony pamięci Intela.

- Wsparcie dla MACsec IEEE 802.1AE.

- Poprawa niezawodności "OOM Killera".

- BATMAN (Better Approach To Mobile Adhoc Networking) dodaje wsparcie dla protokołu V.

Wraz z Linuksem 4.6 nadeszła poważna przeróbka kluczowych dla mechanizmów zarządzania energią mechanizmów CPUFreq i P-State. Zmienił się sposób kontroli częstotliwości procesora, pozwalając na uproszczenie działania zarządców i wyeliminowanie narzutu generowanego przez liczniki aktywności. Zarządca cpufreq może teraz bezpośrednio wykorzystać informację przekazywaną przez planistę, co powinno pozwolić na precyzyjniejszą kontrolę i zmniejszyć zużycie energii. Do tego dochodzą zmiany w kontrolerze hosta AHCI, pozwalające zarządzać także dyskami SATA (i jeszcze bardziej oszczędzać energię). 

Linux 3.19 - Stabilne jądro na 2015

Linux 3.19 czyli nowe jądro systemu na rok 2015 jest bardzo ciekawy, szczególnie dla posiadaczy sprzętu z procesorami AMD i Qualcomma! Linux 3.19 pojawił się nieco wcześniej, niż spodziewali się deweloperzy dystrybucji Linuksa – siódma wersja kandydacka okazała się ostatnią, i już w niedzielę dnia 8 luty 2015 roku na git.kernel.org pojawiła się najnowsza wersja najpopularniejszego systemowego jądra komputerowego tej planety zwanej Ziemią lub Terrą. 

Wydanie to jest o tyle istotne, że z Linuksa 3.19 będzie domyślnie korzystać wiosenne wydanie Ubuntu 2015, zapowiadające się na jedno z najbardziej innowacyjnych w historii tej dystrybucji Linuksa.  Skoro kernel Linux 3.19 został ukończony, to można już także spojrzeć na Linuksa 3.20, nad którym tym samym rozpoczęły się pierwsze prace. Najważniejszą zmianą, jaką przynieść ma kolejne wydanie jądra Linuksa, jest niewątpliwie dodanie mechanizmu instalowania łatek kernela „na żywo”, bez konieczności restartowania systemu. Pojawił się też już kod dla nowych urządzeń peryferyjnych, m.in. dla najnowszych tabletów Wacom, nowych klawiatur (w tym klawiatury microsoftowego Surface 3 Pro) i sprzętu Logitecha korzystającego z protokołu HID++. 

W skrócie tzreba napisać, że Linus Torvalds ogłosił wydanie jądra Linux 3.19 w dniu 8 luty 2015 roku. Dodano sterownik AMDKFD, który będzie używany w połączeniu ze stosem AMD Radeon Gallium3D i biblioteką HSA. Zapewni to podstawową obsługę technologii HSA z jądrami OpenCL. Nadal trwają intensywne prace nad dopracowaniem obsługi Heterogeneous System Architecture. Pojawiło się wstępne wsparcie dla kart graficznych z układów Intel Skylake. Udoskonalono obecne sterowniki dla procesorów Broadwell. Dodano obsługę prędkości obrotowej wentylatorów w otwartych sterownikach Radeon, aby zmniejszyć głośność niektórych kart graficznych. Deweloperzy sterowników Nouveau dodali podstawowe wsparcie dla kart graficznych nVidia GeForce 900, jednakże nadal brakuje akceleracji graficznej. Warto także wspomnieć o ulepszeniach otwartego sterownika dla Tegry K1, m.in. na regulację napięcia rdzeni. Udoskonalono RAID 5 i RAID 6 w systemie plików Btrfs. Dodano kompresję LZ4 w systemie plików SquashFS. Poprawiono wsparcie multitouch oraz przebudowano przycisk wyciszenia w ThinkPadach. 

Linux kernel 3.18 - nowe stabilne jądro

Jądro Linuksa 3.18 - Nowy stabilny kernel dla Pingwina 

Aktualne stabilne jądro Linuksa nosi już numerek 3.18 – dnia 7 grudnia 2014 roku Linus Torvalds oficjalnie poinformował o jego wydaniu na liście deweloperów kernela. Jądro 3.18 jest już bardzo bliskie porzucenia zależności od kompilatora GCC. Spore postępy poczynili ludzie pracujący nad jego skompilowaniem za pomocą kompilatora clang/llvm. Linus Torvalds zaznaczył, że aktualnie istnieje kilka drobnych nierozwiązanych problemów w jądrze Linux 3.17, które pojawiają się czasami w najnowszej wersji kernela, ale występują one w tak małej liczbie, że nie miało sensu czekanie na ich naprawienie. Zmian jest sporo, od sterowników graficznych, przez sprzęt po systemy plików. 

Wprowadzono trochę ulepszeń do Btrfs, poprawiając jego pracę w RAID, a także do przyjaznego dla pamięci masowych Flash F2FS od Samsunga, dodając m.in. wsparcie dla sektorów o dużych rozmiarach i obsługę atomowych zapisów. Do jądra włączono też system plików OverlayFS, wykorzystywany w niektórych dystrybucjach typu Live (np. Mageia). Dzięki łatce dla kodu obsługi procesorów x86 udało się znacznie przyspieszyć proces usypiania i wybudzania, ma to być szczególnie odczuwalne na wielordzeniowych maszynach. Hiperwizor Xen otrzymał możliwość korzystania z parawirtualizacji interfejsu SCSI. Udoskonalono Btfrs z odzyskiwaniem danych i naprawą w konfiguracjach RAID. Dodano sporo nowości w F2FS, jak wsparcie FITRIM, atomowe zapisy i wiele więcej. Udoskonalono XFS, a także oczyszczono kod Ext4. 

Dla „zwykłych” użytkowników ciekawsze powinny być ulepszenia otwartych sterowników graficznych. Posiadacze starszych kart Radeon będą mogli wreszcie korzystać z akceleracji sprzętowej przy dekodowaniu wideo. Wszystkie Radeony zaś będą mogły korzystać z fabrycznych, a nie referencyjnych ustawień taktowania rdzenia i pamięci – docenią to wszyscy ci, którzy kupili karty z literkami OC w nazwie. Z kolei sterownik Noveau dla Nvidii doczekał się wsparcia dla przesyłania dźwięku po złączu Display Port. Nowe jądro Linuksa obsługuje też lubiany przez wielu graczy gamepad Razer Sabertooth.