FEDORA - Innowacyjna dystrybucja wizjonerów Linuksa
Fedora Core powstała w wyniku wprowadzenia w roku 2003 nowej strategii działania firmy Red Hat. Celem nowej polityki było oddzielenie w pełni komercyjnej dystrybucji Linuksa, przeznaczonej dla przedsiębiorców Red Hat Enterprise Linux, od będącej jej polem testowym, skierowanej przede wszystkim dla użytkowników domowych (pozbawionej komercyjnego wsparcia), Fedory Core.
Fedora do wersji 6 nazywana Fedora Core, niekiedy określana jako Fedora Linux – to nazwa następcy wolnej dystrybucji Red Hat Linux rozwijanej od lata 2003 roku przez Fedora Project i finansowanej głównie przez firmę Red Hat. Twórcy Fedory stawiają na innowacyjność, dlatego też kolejne wydania pojawiają się często i zawierają najnowsze dostępne oprogramowanie, nawet jeśli prace nad stabilną wersją nie zostały jeszcze ukończone. Z tego powodu oraz faktu ścisłego powiązania z Red Hatem, często Fedorę określa się mianem testowego „poligonu Red Hata”. W czerwcu 2005 utworzono Fundację Fedora, mającą w zamierzeniu koordynować prace nad Fedorą w większym stopniu, niezależnie od Red Hata.
Fedora jest stosowana zarówno jako system operacyjny dla komputerów domowych, jak i serwerów, np. kernel.org czy Wikipedia. Nazwa dystrybucji pochodzi od czerwonego kapelusza w którym od czasu studiów chodził twórca Red Hat Linux. Tradycyjnie w Red Hat i Fedora zawsze stawiano na pulpit GNOME jako główne środowisko graficzne. Mimo to, dzięki wysiłkom zespołu KDE, środowisko to można używać bez przeszkód w Fedorze. Podejście Fedory do alternatywnych desktopów jest nieco inny niż np. w Ubuntu, gdzie powstają oddzielne projekty poświęcone konkretnym środowiskom (Kubuntu, Xubuntu etc.). W przypadku Fedory wszystkie te środowiska dostępne są w standardowym zestawie instalacyjnym (DVD) — użytkownik po prostu wybiera sobie pulpit podczas instalacji. Aktualnie do wyboru mamy dostępne GNOME, KDE, LXDE oraz Sugar.
Celem Fedora Project jest budowa w pełni użytecznego, nowoczesnego systemu operacyjnego w oparciu o wolne oprogramowanie, wydawanego cyklicznie 2-3 razy w roku, jako przedpole testowych rozwiązań wprowadzanych później do Red Hat Enterprise Linux. Deweloperzy Fedory wprowadzają do systemu wiele nowinek technicznych, które mogą powodować problemy ze stabilnością. System Fedora został jako jeden z pierwszych wyposażony w mechanizm zabezpieczeń SELinux, w wersji 9 pojawiło się wsparcie dla obsługi trybów graficznych w jądrze oraz obsługa systemu plików ext4.
Środowisko graficzne GNOME było od początku istnienia tej dystrybucji preferowane i mocniej rozwijane w projekcie Fedora niż środowisko KDE. Zwolennicy GNOME często pracują na Fedorze.
Fedora 2007
W dniu 31 maja 2007 roku ukazała się nowa wersja systemu Linux o nazwie FEDORA 7 wyprodukowana przez społeczność Projektu Fedora pod patronatem amerykańskiej firmy Red Hat. Do 4 czerwca 2007 roku czyli w ciągu pięciu dni odnotowano 382 tysięcy pobrań Fedora z internetu, co daje średnio 7,6 pobrań na minutę. Poprzednia wersja tego doskonałego systemu operacyjnego w ciągu 4 miesięcy doczekała się 2 milionów instalacji! A przecież Fedora to zaledwie jedna z kilkudziesięciu głównych dystrybucji (odmian) Linuksa, którego kernel (jądro systemu) jest rozwijany na świecie od 1991 roku. Pulpit Fedory od początku jej istnienia całkowicie zastępował pulpit Windows, a co więcej posiadał efekty graficzne np. ruchome pulpity 3D, które w Windowsie wprowadzono znacznie później. Nowa wersja Fedory wychodziła średnio co 6-8 miesięcy. Można było zainstalować Fedorę na partycjach ReiserFS, JFS lub XFS.
Wersje dystrybucji w projekcie Fedora Core i Fedora
Wersja Nazwa kodowa Data wydania Wersja jądra
Fedora Core
1 Yarrow 2003-11-05 2.4.19
2 Tettnang 2004-05-18 2.6.5
3 Heidelberg 2004-11-08 2.6.9
4 Stentz 2005-06-13 2.6.11
5 Bordeaux 2006-03-20 2.6.15
6 Zod 2006-10-24 2.6.18
Fedora
7 Moonshine 2007-05-31 2.6.21
8 Werewolf 2007-11-08 2.6.23.1
9 Sulphur 2008-05-13 2.6.25
10 Cambridge 2008-11-25 2.6.27
11 Leonidas 2009-06-09 2.6.29.4
12 Constantine 2009-11-17 2.6.31.5
13 Goddard 2010-05-25 2.6.33
14 Laughin 2010-11-02 2.6.35
15 Lovelock 2011-05-24 2.6.38
16 Verne 2011-11-08 3.1.0
17 Beefy Miracle 2012-05-29 3.3.7
18 Spherical Cow 2013-01-15 3.6.11
19 Schrödinger’s Cat 2013-07-02 3.9.5
20 Heisenbug 2013-12-17 3.11.10
21 ...... 2014-12-02 .......
Historia dystrybucji Fedora Core i Fedora
W dniu 5 listopada 2003 zainicjowany został projekt Fedora Core w wersji 1, znany jako Yarrow.
Fedora Core 2 (w skrócie FC2, nazwa kodowa - Tettnang), wydana 18 maja 2004 roku posiadała jądro Linuksa w wersji 2.6.5, środowiska graficzne GNOME 2.6 i KDE 3.2.1, a także SELinux. Ponadto w drugiej wersji XFree86 został zastąpiony na rzecz nowego X.Org. Wersja ta miała pewne problemy ze startowaniem systemu Windows zainstalowanego obok Fedory Core.
Fedora Core 3 (w skrócie FC3, nazwa kodowa - Heidelberg), została wydana 8 listopada 2004 na procesory o architekturach i386 i AMD64. Trzecia wersja Fedory zawiera w sobie między innymi wersję 2.6.9 jądra Linuksa, X.Org o numerze 6.8.1 oraz środowiska graficzne GNOME 2.8 i KDE 3.3.
Fedora Core 4 (w skrócie FC4, nazwa kodowa - Stentz), która została wydana 13 czerwca 2005 na procesory o architekturach i386, AMD64 oraz PPC. Wydanie to zawierało m.in. wersję 2.6.11 jądra Linuksa, X.Org o numerze 6.8.2 oraz środowiska graficzne GNOME 2.10 i KDE 3.4. FC4 jako jedna z pierwszych dystrybucji przeznaczonych dla szerszego grona odbiorców, zawierała GCC w wersji 4 jako domyślny kompilator.
Fedora Core 5 (w skrócie FC5, nazwa kodowa - Bordeaux), została wydana 20 marca 2006 roku. Wydanie zawierało wersję 2.6.15 jądra Linuksa, modularną wersje X.Org o numerze 7.0, GCC w wersji 4.1.0, oraz środowiska graficzne GNOME 2.14 i KDE 3.5.1. W piątej wersji FC pierwszy raz wprowadzono Mono, odpowiedzialne za obsługę platformy .NET.
Fedora Core 6 (w skrócie FC6, nazwa kodowa - Zod), została wydana 24 października 2006 roku. Wydanie zawierało wersję 2.6.18 jądra Linuksa, modularną wersje X.Org o numerze 7.1, GCC w wersji 4.1.1, oraz środowiska graficzne GNOME 2.16 i KDE 3.5.4.
Od wersji 7 nazwa dystrybucji została zmieniona z Fedora Core na Fedora.
Fedora 7 (w skrócie F7, nazwa kodowa - Moonshine), została wydana 31 maja 2007 roku. Wydanie zawierało wersję 2.6.21 jądra Linuksa, Firefox 2.0.0.3, GIMP 2.2.14, środowiska graficzne GNOME 2.18.0 i KDE 3.5.6, OpenOffice.org 2.2.0 i modularną wersję X.Org o numerze 7.2.
Fedora 8 (w skrócie F8, nazwa kodowa - Werewolf, Wilkołak), została wydana 8 listopada 2007 roku. W skład Fedory 8 wchodziły m.in.: kernel 2.6.23, GNOME 2.20.1, KDE 3.5.8, Xfce 4.4.1, OpenOffice.org 2.3, Eclipse 3.3.
Fedora 9 o nazwie kodowej "Sulphur", w skrócie F8, została wydana 13 maja 2008 roku. Wykorzystuje kernel Linux w wersji 2.6.25, Glibc 2.8 oraz aktualne wersje GNOME i KDE. Wydanie Fedory 9 zawierało GNOME 2.22 oraz jako pierwsza znacząca dystrybucja Linuksa zawierała domyślnie wówczas całkiem nowe środowisko KDE 4.
Fedora 10 Cambridge - wydana 25 listopada 2008 jako jubileuszowa dziesiątą wersję Fedory z GNOME 2.24.1, KDE 4.1.2, OpenOffice 3.0, Firefox 3.0.4, RPM 4.6, wersję glitch-free PulseAudio.
Fedora 11 - Leonidas - wydana została w dniu 9 czerwca 2009 roku, z dwoma nowymi systemami plików - ext4 oraz Btrfs. Edycja zawierała także pakiet biurowy OpenOffice 3.1, wersja przedwstępną przeglądarki Firefox 3.5, Gnome 2.26.1 oraz KDE 4.2.
Fedora 12 o nazwie kodowej Constantine została wydana jesienią 2009 roku. Bazowała na jądrze Linux 2.6.31 oraz środowiskach graficznych GNOME 2.28 oraz KDE 4.3.
Fedora 13 o kodowej nazwie Goddard miała zostać wydana 18 maja 2010 roku. Jednakże błędy, jakie znaleziono, przesunęły plan wydawniczy na 25 maja 2010. Najciekawszymi bodaj nowościami w Fedorze 13 są: wsparcie dla systemu przywracania Btrfs, Nouveau Classic Mesa oraz sterowniki Gallium 3D, ulepszony instalator Anaconda, lepsze wsparcie DisplayPort w otwartych sterownikach graficznych, GNOME 2.30, KDE 4.4, zaktualizowane pakiety oraz ulepszony NetworkManager.
Fedorę 14 o nazwie kodowej Laughlin wydano 2 listopad 2010 roku. Dystrybucja bazowała na jądrze Linux 2.6.35 i była dostępna ze środowiskiem graficznym GNOME 2.32 i KDE SC 4.5 oraz LXDE. Od Fedory 14 można zainstalować fedora-upgrade i aktualizację robić prosto z repozytoriów w internecie.
Fedora 15 Lovelock wydano 25 maja 2011, z miesięcznym opóźnieniem w stosunku do zapowiedzi Jared K. Smith'a. Systemem zadebiutował z nowym środowiskiem Gnome 3.0, które wielu użytkownikom bardzo się nie spodobało. Dostępne było także KDE plasma workspaces 4.6 oraz Xfce 4.8 i możliwość wyboru partycji Btrfs podczas instalacji. Użyto systemd do zarządzania systemem oraz sesjami zastępując przestarzały SysVinit.
Fedora 16 Verne (F16) została wydana 8 listopad 2011 roku. Wprowadzono najświeższą wówczas wersję boot loadera GRUB2, który obsługiwał partycje LVM2 i LUKS. Fedora 16 przejęła wielu niezadowolonych z Unity użytkowników najnowszego Ubuntu, a także wielu niezadowolonych z tempa rozwoju i problemów Mandrivy. DOmyślnie środowisko graficzne GNOME 3.2, do wyboru KDE 4.7 z uaktualnioną Plasmą, Xfce i LXDE.
Fedora 17 Beefy Miracle ukazało się 29 maja 2012 roku, w niej jądro Linux 3.3.4, GNOME 3.4.1, KDE 4.8, komunikator Empathy, odtwarzacz multimedialny Rhythmbox.
Fedora 18 Spherical Cow ukazała się około 15 stycznia 2013 roku, a w niej RPM 4.10, Xfce 4.10, GNOME 3.6, Tmpfs, wsparcie hotspot w NetworkManager, wtyczkę DragonEgg GCC-LLVM, zmienione nazwy SELinux booleans, KRB5 DIR credential caches, więcej pakietów dla deweloperów Clojure.
Fedora 19 o kodowej nazwie Schrödinger’s Cat ukazała się dnia 7 luty 2013 z jądrem Linux 3.9.5. Nowością jest zaimplementowanie oprogramowania przeznaczonego do drukowania w 3D (OpenSCAD, Repetier, Sfact, Printrun) wraz z kompletem sterowników najpopularniejszych drukarek 3D. Anaconada została napisana od nowa i jako instalator pracuje sprawnie i szybko, a interfejs instalatora jest bardzo łatwy dla nowych użytkowników. Domyślnie pulpit GNOME 3.8.3, do wyboru – Xfce, KDE 4.10, LXDE, Cinnamon czy chociażby MATE 1.6. Dodano pełną obsługę systemu UEFI Secure Boot.
Fedora 20 - Heisenbug została wydana dnia 17 grudnia 2013 z jądrem Linux 3.11.10. Poprawiono obsługa Secure Boot, wsparto architekturę ARM. W F20 znajdziemy środowiska graficzne - domyślny GNOME 3.10, a także KDE SC 4.11, Xfce 4.10, Enlightenment 0.17, MATE-Compiz, SoaS, Cinnamon 2.0 oraz LXDE.
Obrazy Fedory
Fedora Spins to alternatywne wersje Fedory do konkretnych zastosowań. Dostosowane są do różnych typów użytkowników poprzez przebrane zestawy aplikacji. Obrazy Fedory po raz pierwszy zostały udostępnione w Fedorze 7 maja 2007 i są zarządzane przez Fedora Spins SIG. Można tworzyć własne obrazy. Obrazy Fedory:
KDE
XFCE
LXDE
Security
Games
Scientific-KDE
Design-suite
SoaS
Robotics
Repozytoria Fedory
Fedora zawiera tylko wolne oprogramowanie, które nie budzi żadnych zastrzeżeń licencyjnych i patentowych, podczas gdy dodatkowe repozytoria, np. RPM Fusion (połączone repozytoria Dribble, FreshRPMS oraz rpm.livna.org) zawierają pakiety takie jak kodeki oraz zamknięte sterowniki, które na ogół z przyczyn patentowych nie mogą być swobodnie rozpowszechniane na terenie Stanów Zjednoczonych czyli USA. Inne, nieoficjalne repozytoria to Dag, Dries, i ATrpms. Nie są one kompatybilne ze sobą nawzajem i nie mogą być używane naraz, ale osobno z oficjalnymi repozytoriami.
Do wydania 6 istniały dwa oficjalne repozytoria z dodatkowym oprogramowaniem:
- Core – oficjalne repozytorium Fedora Project;
- Extras – repozytorium zawierające oprogramowanie wspierane przez Fedora Project, ale nierozprowadzane wraz z Fedorą Core.
Od wydania 7 repozytoria te zostały połączone.
Dystrybucje bazujące na Fedorze
Fedora, podobnie jak wcześniej Red Hat Linux są ulubione przez twórców klonów i forków. Na Fedorze powstało wiele użytecznych i interesujących dystrybucji, jak i zwykłych jej kopii. Wiadomo jest o prawie stu dystrybucjach z czego ponad trzydzieści jest aktualnie rozwijanych. Są to w kolejności według zdobytej popularności:
CentOS
Fuduntu
Red Hat Enterprise Linux
ClearOS
Kororaa Linux
Fusion Linux
Yellow Dog Linux
Linpus Linux
Hanthana Linux
VortexBox
OLPC OS
Rocks Cluster Distribution
Qubes OS
Berry Linux
SME Server
Network Security Toolkit
BLAG Linux And GNU
Elastix
PUIAS Linux
Open Xange
Ojuba
AsteriskNOW
Openwall GNU/*/Linux
Userful Desktop
K12Linux
Magic Linux
Red Flag Linux
AnNyung Linux
trixbox
Ekaaty Linux
IDMS Linux
SuliX
TFM Linux
i wiele innych...
Czerwony kapelusz w USA jest popularnym symbolem wolności i swobody, zatem jest idealnym symbolem dla wolnego oprogramowania.
RPM
Fedora podobnie ja Red Hat pracuje na pakietach .rpm, a do ich instalowania służy menadżer RPM jako podstawowe narzędzie do zarządzania pakietami w Fedorze jak i w wielu innych dystrybucjach. Wszystkie inne programy, np. APT, SmartPM czy Yum korzystają właśnie z RPM do zarządzania pakietami. Od razu nasuwa się pytanie: po co uczyć się obsługi RPM, skoro Yum potrafi samemu rozwiązywać zależności, ściągać pakiety z Internetu i aktualizować cały system jednym poleceniem? W RPM trzeba to przecież wszystko wykonywać ręcznie. W zrozumieniu tego problemu być może pomoże porównanie tych programów do pisania w C (yum) oraz w asemblerze (RPM). C pozwala łatwo pisać programy i szybko uzyskiwać wymierne rezultaty, ale nie daje takiej pełni możliwości jak asembler. Jak pokazuje praktyka, znajomość obsługi RPM może w podbramkowych sytuacjach uratować zadek niejednemu administratorowi sieci.
YUM - Yellowdog Updater Modified
Yum to system zarządzania pakietami. Yum to w Fedorze od początku podstawowe narzędzie do instalacji, deinstalacji oraz aktualizacji oprogramowania. Pozwala na zminimalizowanie problemu zależności, które jest tak widoczne podczas ręcznej instalacji plików RPM. W przypadku rozsądnego doboru repozytoriów z oprogramowaniem możliwe jest nawet całkowite wyeliminowanie wspomnianego problemu wzajemnych zależności pakietów. Jeśli dalej nie masz zielonego pojęcia czym jest yum, to możesz traktować to narzędzie jak trzymany kilka lat na sterydach windowsowy aplet “Dodaj/Usuń programy” z panelu sterowania połączony z BitTorrentem, eMule, KaZaA i Direct Connectem! Oprócz konsolowej wersji programu YUM dostępne są również graficzne nakładki:
* kyum
* yumex
Należy pamiętać, że każdej dystrybucji należy się po prostu trochę nauczyć, jako że w każdej dystrybucji systemu Linux istnieją ciekawe rozwiązania, które nie występują w innych.
Yumex
Początkującym na pewno łatwiej będzie wyszukiwać i instalować oprogramowanie korzystając z graficznej nakładki yumex.
yum install yumex
Pamiętaj tylko, że podczas działania yumex nie możesz korzystać z yum (bo to w istocie ten sam program), blokada ustaje po zakończeniu działania jednego. Z tego samego powodu nie możesz jednocześnie instalować oprogramowania w dwóch terminalach na raz.
PackageKit
PackageKit to zbiór oprogramowania zaprojektowany do zapewnienia spójnej, wysokiego poziomu powłoki służącej do obsługi różnych systemów zarządzania pakietami. Został on zapoczątkowany przez Richarda Hughesa. Zbiór w założeniu jest wieloplatformowy, choć jest przede wszystkim adresowany do dystrybucji Linuksa które podążają za standardami interoperacyjności opracowywanymi przez freedesktop.org. Wykorzystuje biblioteki D-BUS i PolicyKit dla zapewnienia komunikacji między procesami i uprawnieniami użytkowników. Publikowany na zasadach licencji GNU jest wolnym oprogramowaniem.
Pierwsze założenia PackageKit Richard Hughes opublikował na swoim blogu w 2007. Pomysł spodobał się społeczności i jest teraz rozwijany przez mały zespół programistów. Fedora 9 była pierwszą dystrybucją która wykorzystywała go jako domyślnego menadżera (jako nakładka na YUM). Wykorzystywany jest również w Ubuntu (od wersji 8.04) i OpenSUSE (od wersji 11.0). PackageKit jest systemowo aktywowaną usługą, nazwaną packagekitd która obsługuje w sobie różnice pomiędzy odmiennymi systemami pakietów. Biblioteka nazwana libpackagekit pozwala innym programom w prosty sposób współdziałać z PackageKit. Obsługiwanych jest wiele systemów zarządzania pakietami, m.in są to APT, alpm, Conary, opkg, pacman, PiSi, poldek, Smart Package Manager, YUM i ZYpp. Z PackageKit'a można korzystać na konsoli, w Gnome oraz w KDE.
Fedora - Lider Wolnego Oprogramowania
Zasadnicze repozytoria Fedory opierają się wyłącznie na wolnym oprogramowaniu na licencji GNU, jednakże można, jeśli ktoś ma ochotę, skorzystać z dodatkowych repozytoriów z ograniczonymi i zastrzeżonymi patentowo produktami. Fedora z powodu tej polityki Open Source Pro ma opinię lidera w dziedzinie wdrażania i stosowania Wolnego Oprogramowania.
Fedora innowacyjna
Fedora jest dystrybucją innowacyjną. Na instalacyjnym DVD bardzo często lądują świeże, dopiero co wydane aplikacje. Wspomnieć można chociażby XEN 3, który zadebiutował w Fedorze długo przed innymi systemami, czy NetworkManagerze który został bardzo wcześnie dodany do Fedory. Takie podejście (technology preview) ma wiele zalet, ale również jedną dużą wadę — potencjalną niestabilność. Korzystanie z najnowszych technologii jest więc wskazane, ale z umiarem i ze świadomością tego, że nie są to jeszcze zwykle aplikacje gotowe na produkcyjne wdrożenie, szczególnie we wrażliwych serwerach firmowych czy sieciowych.
Fedora jest idealną dystrybucją dla web-deweloperów i programistów. Znajdziemy tu właściwie wszystkie istotne narzędzia programistyczne, jakie zostały wydane dla systemu GNU/Linux. Programistów Java ucieszy zapewne obecność zintegrowanego środowiska Eclipse IDE (kompilowanego przy użyciu gcj) oraz wielu bibliotek przydatnych przy tworzeniu aplikacji internetowych. W Fedorze znajdziemy również środowisko do programowania w .NET (Mono), GCC4, edytory (X) HTML oraz wiele innych narzędzi programistycznych.
LINKI
Strona Projektu Fedora w języku polskim
==================================
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz